Mantelzorgers verleenden in 22 voor €2019 miljard aan zorg

Mantelzorgers leveren een grote bijdrage aan de samenleving. Deze bijdrage is waardevol voor zowel de zorgbehoevende als de mantelzorger.

Maatschappelijk belang van mantelzorgers
Toch heeft MantelzorgNL ons de opdracht gegeven om in kaart te brengen wat de maatschappelijke kosten en baten zijn van mantelzorg. Op basis van ons onderzoek schatten we de totale maatschappelijke kosten van mantelzorg op € 22 miljard per jaar. Deze kosten bestaan grotendeels uit de tijd die mantelzorgers besteden aan de zorg die zij leveren. Aangezien zij deze tijd anders aan andere activiteiten zouden kunnen besteden, zoals scholing of werk, vertegenwoordigt deze tijd bepaalde waarde. Daarnaast maken sommige mantelzorgers aanvullende kosten bij het verlenen van mantelzorg, bijvoorbeeld reiskosten.

De vervangingswaarde van de zorg, de kosten die gemoeid gaan met het overnemen van de mantelzorg door zorgprofessionals is 70 tot 100% hoger dan de maatschappelijke kosten van het verlenen van zorg. De kosten die gemoeid gaan met mantelzorg zijn lager dan de kosten die gepaard gaan met de invulling van deze zorg door zorgprofessionals. De uitkomst van het onderzoek onderstreept het grote maatschappelijke belang van mantelzorgers.

De maatschappelijke kosten en baten van mantelzorgondersteuning  
In ons onderzoek nemen wij twee varianten ter ondersteuning van mantelzorg onder de loep: respijtzorg en mantelzorgmakelaar. Van beide zijn de kosten en baten voor een individueel traject zo goed mogelijk in kaart gebracht, op basis van literatuurstudie en interviews.

• Respijtzorg

Respijtzorg is het (tijdelijk of structureel) vervangen van een mantelzorger door een vrijwilliger of betaalde kracht. In de praktijk bestaan meerdere vormen van respijtzorg, zoals medisch of algemeen geschoolden die enkele uren per week aan huis komen. Ons onderzoek laat zien dat de kosten van respijtzorg kunnen worden terugverdiend. De kosten van respijtzorg worden terugverdiend indien uitval door ziekte van de mantelzorger, en de daaraan verbonden kosten, gedurende een week per jaar wordt voorkomen.

• Mantelzorgmakelaar

De inzet van een mantelzorgmakelaar heeft tot doel de mantelzorger te ondersteunen bij het regelen van taken. Uit onze analyse blijkt dat de kosten van de inzet van een mantelzorgmakelaar worden terugverdiend als een beperkte hoeveelheid uitval door ziekte van de mantelzorger kan worden voorkomen. Als met de inzet van de mantelzorgmakelaar drie ziektedagen kunnen worden voorkomen, overtreffen de sociale baten de kosten van het inschakelen van de mantelzorgmakelaar. Onze analyse is zoveel mogelijk gebaseerd op wetenschappelijke literatuur en praktijkgegevens over zorgactiviteiten en ondersteuning van mantelzorgers. Meer onderzoek naar deze onderwerpen kan het begrip van de sociale waarde van informele zorg, evenals de ondersteuning van informele zorgverleners, verder verdiepen.

Berekening per gemeente (juni 2021)
In opdracht van Mantelzorg NL maakt Ecorys op dit moment de waarde van mantelzorgers per gemeente inzichtelijk. De waarde van de mantelzorgers in de gemeente Groningen bijvoorbeeld wordt geschat tussen 207 en 341 miljoen euro per jaar. De Groningse mantelzorgers maken daarnaast overige kosten, zoals reiskosten om benodigde hulp en ondersteuning te bieden, die kosten worden geschat op 26 miljoen euro.

Voor de gemeente de Bilt wordt de waarde van hun inzet geschat tussen de 36 en 60 miljoen euro per jaar en maken daarnaast nog 4.5 miljoen euro aan overige kosten voor benodigde ondersteuning.<

Meer weten? Lees het onderzoeksrapport voor meer informatie.

Heeft u een vraag of wilt u meer informatie over onze werkwijze? Neem dan contact op met Wim Spit.