Financieel onderzoek in de Europese Unie

Financieel onderzoek in de Europese Unie

Financieel onderzoek was een van de prioriteiten van het Ministerie van Veiligheid en Justitie tijdens het Nederlandse voorzitterschap van de Europese Unie in de eerste helft van 2016.

Ter voorbereiding op dit voorzitterschap heeft Ecorys een onderzoek uitgevoerd naar de behoefte aan instrumenten en methoden voor financieel onderzoek in de Europese Unie. De centrale vraag van dit onderzoek is om te beoordelen welke instrumenten en methoden de rechtshandhaving het beste kunnen helpen bij het intensiveren van het gebruik van financiële onderzoeken en grensoverschrijdende samenwerking op dit gebied. Financiële onderzoeken worden uitgevoerd ten behoeve van strafrechtelijke onderzoeken (waaronder de inbeslagname van vermogensbestanddelen op basis van veroordelingen), maar ook in het kader van civiele onderzoeken (waaronder de inbeslagname van vermogensbestanddelen zonder veroordeling), belastingonderzoeken en onderzoeken van sociale diensten. Ons onderzoek richt zich op financieel onderzoek in het kader van strafrechtelijk onderzoek.

Het onderzoek is gebaseerd op interviews met onderzoekers en beleidsexperts, interviews met vertegenwoordigers van de Europese Commissie (DG HOME, Europol, Eurojust, Olaf, Cepol en FIU); een vragenlijst verzonden naar zowel onderzoekers als beleidsadviseurs in verschillende Europese lidstaten en onderzoek naar academische literatuur en beleidsdocumenten.

Uit het onderzoek komt naar voren dat financieel onderzoek vooral moet worden beschouwd als een onderzoeksmethode waarmee onderzoekers analyses kunnen verzamelen en financiële informatie kunnen gebruiken. De huidige behoeften, zoals uitgedrukt door politie-onderzoekers in heel Europa, houden meer verband met strategieën, cultuur, samenwerking en kennisdeling dan met specifieke operationele lacunes en vereisten. Er is zeker potentieel voor verbetering van de technische hulpmiddelen die beschikbaar zijn voor financiële onderzoekers (bijvoorbeeld hulpmiddelen met betrekking tot gegevens- en informatieanalyse), maar dergelijke verbeteringen zullen niet effectief zijn zonder overkoepelende nationale strategieën en de bereidheid van de organisatie om te experimenteren met de implementatie van financiële onderzoeksmethoden. Een ander belangrijk gebied voor verbetering heeft betrekking op grensoverschrijdend financieel onderzoek, in het bijzonder de samenwerking en informatie-uitwisseling met derde landen.

uitkomsten:

Slot, B. en L. de Swart, Behoeftenanalyse van instrumenten en methoden voor financieel onderzoek in de Europese Unie, Ecorys, Rotterdam, 2015. 

Een presentatie op de conferentie 'Follow the Money: tools for Financial Research', georganiseerd door het Nederlands Voorzitterschap op 10 en 11 februari 2016 in Amsterdam.

De Raad van de Europese Unie verwees expliciet naar de Ecorys-studie en de Ecorys-presentatie in zijn formulering van beleidsprincipes op het gebied van financieel onderzoek: Ontwerpconclusies en actieplan van de Raad over de verdere weg op het gebied van financieel onderzoek.