Vooruitkijkende evaluatie van Nationaal Strategisch Plan landbouwbeleid

Met het Nationaal Strategisch Plan 2023-2027 (NSP) wordt een eerste en robuuste stap gezet op weg naar de doelen van de transitie. Echter, op geen enkel thema mag worden verwacht dat de in de programmaperiode tot en met 2027 de doelen zelfstandig door het NSP worden gehaald. Hiervoor is aanvullend beleid nodig in en na de programmaperiode. De belangrijkste effecten van het NSP zijn naar verwachting op het gebied van klimaat, biodiversiteit, water (kwantiteit en kwaliteit) en bodemkwaliteit. En de economische doelen als de concurrentiepositie. Dat blijkt uit onze ex ante evaluatie van het NSP, uitgevoerd samen met Aequator Groen & Ruimte, in opdracht van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV). De evaluatie is op 2021 februari 24 door de minister, Henk Staghouwer, aangeboden aan de Tweede Kamer.

Het NSP is de Nederlandse invulling van het nieuwe Europese Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (GLB). De ex ante (vooruitkijkende) evaluatie is een verplicht onderdeel hiervan. Tijdens de evaluatieperiode hebben de evaluatoren gekeken naar verschillende bouwstenen van het programma om uiteindelijk door middel van het leveren van kritisch, objectief en periodiek commentaar het NSP te versterken.

Het plan bestaat uit onder andere uit een analyse van problemen en kansen, een keuze van maatschappelijke opgaven en in te zetten instrumenten. De evaluatoren bevelen aan om nadere invulling van de instrumenten gebiedsgericht te bezien en in de loop van de tijd bij te stellen op basis van praktijkervaringen.

De instrumenten en het NSP als geheel halen zo goed als zeker het einddoel van de beoogde transitie niet. Het NSP loopt namelijk tot en met 2027 en een dergelijke transitie is niet te realiseren binnen deze periode. Daarom moet het NSP ook niet worden beoordeeld op het einddoel. Het plan is met de financiële prikkels en de instrumenten gericht op de eerste stappen in de transitie. Het oordeel van de effecten op strategisch en tactisch niveau is positief. De belangrijkste effecten van het NSP zijn te verwachten voor maatschappelijke doelen op het gebied van klimaat, biodiversiteit, water (kwantiteit en kwaliteit) en bodemkwaliteit. En de Nederlandse landbouwsector economisch te versterken om zo concurrerend te blijven.

Benieuwd naar onze aanbevelingen? Lees ook het volledige rapport . Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Bart Witmond.