Effecten van restricties op contante betalingen in relatie tot terrorismefinanciering en witwassen

Ecorys heeft samen met CEPS een effectbeoordeling uitgevoerd van het initiatief van de Europese commissie voor het opleggen van restricties op contante betalingen. De conclusie van deze studie is dat een verbod op hoge contante betalingen een effectief middel is voor het tegengaan van huidige verstoringen in de interne markt en potentieel effectief is bij het tegengaan van witwassen in het bijzonder. Deze restricties zijn extra drempels voor het witwassen van geld geïntroduceerd en nemen de mogelijkheden voor witwassen weg die zijn ontstaan door de verschillen per lidstaat. De restricties hebben echter ook gevolgen voor de handhavingskosten en hebben impact op bijvoorbeeld economische vrijheden, privacy en nalevingskosten.

In steeds meer EU lidstaten gelden restricties op contante betalingen om illegale activiteiten, zoals het financieren van terrorisme, witwassen en belastingontduiking, tegen te gaan. Deze nationale maatregelen verschillen van elkaar, bijvoorbeeld in termen van de hoogte van de drempelwaarden waarboven de contante betalingen verboden zijn en wie en welke organisaties er worden gecontroleerd. Op EU niveau is er geen limiet op contante betalingen. Voor aanvang van deze studie heeft de Europese commissie de intentie kenbaar gemaakt om dit te onderzoeken. Dit zou het huidige Europese kader kunnen aanvullen.

De studie is gericht op twee tekortkomingen die zijn ontstaan door de huidige situatie en de uiteenlopende nationale restricties:

1. Door de uiteenlopende nationale restricties is de doeltreffendheid hiervan minder groot. Illegale activiteiten worden verplaatst van lidstaten met beperkingen naar lidstaten zonder beperkingen.
2. Door deze verschillen in regels kan er een ongelijkheid op de EU markt ontstaan. Sommige bedrijfssectoren in landen met restricties worden benadeeld ten opzichte van landen zonder restricties.

In deze effectbeoordeling analyseren wij de problemen die ontstaan door de huidige situatie. Voor het bepalen van de aard en de omvang van het probleem is een literatuurstudie, een economische analyse en veldonderzoek uitgevoerd (waaronder diepte interviews in 10 EU lidstaten). Tevens hebben wij analyses en validatie-activiteiten uitgevoerd met verschillende stakeholdergroepen.

De Europese Commissie heeft naar aanleiding van de uitkomsten van deze studie besloten geen restricties op het betalen met cash te formuleren om zo terrorismefinanciering tegen te gaan. Dit is besloten, omdat het effect op de financiering van terrorisme beperkt is, maar het daarentegen wel een gevoelige onderwerp is voor Europese burgers.

Lees voor meer informatie het volledige onderzoeksrapport.