Een nadere blik op de daders, mogelijkheden en hoeveelheden belastingontduiking in de EU

Alle belastingbetalers zijn verplicht hun inkomsten op de belastingaangifte aan te geven. Daarnaast zijn binnenlandse inkomstenbronnen vaak bekend bij de Belastingdienst vanwege nationale rapportageverplichtingen. Buitenlandse inkomstenbronnen zijn echter minder bekend, waardoor autoriteiten afhankelijk zijn van grensoverschrijdende informatie-uitwisseling, die is vastgelegd in overeenkomsten zoals DAC2 voor EU-lidstaten en de CRS voor informatie-uitwisseling met derde landen. Uit eerder onderzoek is gebleken dat vooral individuen in internationale financiële centra (IFC's) hun rijkdom waarschijnlijk zullen verbergen.

Voortbouwend op deze inzichten wilde deze studie het onderzoek naar de daders van belastingontduiking bevorderen en naar het soort rijkdom dat wordt verborgen, de wegen die worden gevolgd om rijkdom te verbergen en de hoeveelheid rijkdom die individuen uit de lidstaten verborgen houden in offshore financiële centra. Daarnaast probeerde het onderzoek de impact van de Common Reporting Standard (CRS) en Richtlijn 2014/107/EU (DAC2) op de hoeveelheid vermogen die EU-ingezetenen in offshore financiële centra aanhouden, te evalueren. Het onderzoek bestrijkt de 27 EU-lidstaten en is gebaseerd op bureauonderzoek, interviews met belanghebbenden met nationale autoriteiten, academische experts, actoren uit het maatschappelijk middenveld en een reeks landencasestudies. De methodologie die werd gebruikt voor het berekenen van offshore-vermogen was gebaseerd op de studie ‘Estimating International Tax Evasion by Individuals’ die eerder door de Europese Commissie werd gepubliceerd.

Het onderzoeksteam ontdekte dat vooral de rijken over de middelen beschikken om toegang te krijgen tot IFC's om financiële activa en de daarmee samenhangende inkomsten te verbergen voor belastingontduiking. Ultra-High Net Worth Individuals (UHNWI’s), die het meest voorkomen in Duitsland, Frankrijk, Italië en Spanje, bleken vooral geneigd IFC’s te gebruiken. Andere groepen waren onder meer burgers uit de midden- en hogere klasse die steeds vaker gebruik maakten van grensoverschrijdende belastingontduiking, criminelen en andere individuen met illegaal verdiende inkomsten, evenals spraakmakende individuen.
Financiële activa, vooral onroerend goed, worden hierbij vaak gebruikt als vehikel om rijkdom te verbergen. Het onderzoek bevestigt bovendien dat leningen en aandelen via tussenliggende bedrijven worden gebruikt om rijkdom en inkomsten voor illegale doeleinden te verbergen. Op basis van de gegevens concluderen de onderzoekers dat de gemiddelde jaarlijkse inkomsten die de EU-27 als gevolg van internationale belastingontduiking in de periode 2004-2018 mislopen, ruwweg rond de 51 miljard euro liggen. Ten slotte merkt de studie op dat vanuit kwalitatief perspectief wordt aangenomen dat DAC2/CRS bijdraagt ​​aan de vermindering van rijkdom die verborgen blijft voor individuen in het buitenland vanwege de aanvullende informatie die aan nationale belastingdiensten wordt verstrekt, evenals de extra obstakels die zijn gecreëerd om rijkdom te verbergen.

Lees de voor meer informatie volledige rapport (pdf), of neem contact op met onze adviseur Mike Beke.