Ecorys en CE Delft ondersteunen de voorbereiding door de Europese Commissie van het ReFuel Maritime-initiatief – onderdeel van het 'Fit for 55'-pakket

Ecorys ondersteunde samen met CE Delft DG MOVE van de Europese Commissie bij de voorbereiding van het ReFuel Maritime-initiatief. Dit nieuwe wettelijke initiatief stimuleert het gebruik van duurzame maritieme brandstoffen en emissievrije technologieën door een maximum te stellen aan het broeikasgasgehalte van energie die wordt gebruikt door schepen die Europese havens aandoen.

Meer specifiek stelt het ReFuel Maritime-initiatief een gemeenschappelijk EU-regelgevingskader voor om het aandeel van hernieuwbare en koolstofarme brandstoffen in de brandstofmix van het internationale maritieme transport te vergroten zonder belemmeringen voor de interne markt te creëren. Om schepen aan te moedigen de overstap te maken van traditionele fossiele brandstoffen naar alternatieve brandstoffen (bijvoorbeeld biobrandstoffen, LNG, waterstof of ammoniak) kiest de Commissie voor een doelgerichte aanpak. De doelgerichte aanpak vereist dat er aan een maximale jaarlijkse gemiddelde broeikasgasintensiteit wordt voldaan voor de energie die aan boord wordt gebruikt. Hoe aan deze limiet wordt voldaan, hangt af van het individuele schip dat wordt geëxploiteerd. De keuze voor de technologie (bijvoorbeeld verandering van motor, gebruik van scrubbers, wijzigingen in het scheepsontwerp etc.) ligt dus bij de marktpartijen.

Bovendien bevat het nieuwe initiatief mechanismen om overpresteerders te belonen. Overpresteerders zijn schepen die beter presteren dan de normen die in het initiatief zijn vastgelegd. Door een beloning op te nemen voor overpresteerders hoopt de Commissie de ontwikkeling van meer geavanceerde, emissievrije technologieën aan te moedigen die zowel de luchtverontreinigende stoffen als de broeikasgassen terugdringen. Ook aan bakboordzijde moeten maatregelen worden genomen. De meest vervuilende schepen in havens (containerschepen en passagiersschepen) zijn verplicht gebruik te maken van stroomvoorziening aan land (of gelijkwaardige emissievrije technologie) in plaats van hun eigen motoren te gebruiken. Het gebruik van walstroomvoorziening zal een positieve impact hebben op de stedelijke gebieden in Europa.

Het initiatief maakt deel uit van het 'Fit for 55'-pakket van herziene klimaat- en energiewetten van de Europese Commissie, dat op 14 juli 2021 werd gepresenteerd. Het pakket heeft tot doel het belangrijkste EU-beleid in lijn te brengen met de nieuwe netto-emissiereductie van 55% tegen 2030. Bovendien bevat het een alomvattende en onderling verbonden reeks voorstellen, die de noodzakelijke versnelling van de reductie van de uitstoot van broeikasgassen in het komende decennium mogelijk zullen maken. Naast het herzien van bestaande juridische instrumenten, zoals het bestaande EU-emissiehandelssysteem (ETS), zijn er ook nieuwe wetgevingsvoorstellen voorgesteld, zoals het besproken ReFuel Maritime-initiatief.

In oktober 2022 hebben de Europese ministers van Transport een gemeenschappelijk standpunt ('algemene oriëntatie') over drie wetgevingsvoorstellen van het fit for 55-pakket dat betrekking heeft op de transportsector (infrastructuur voor alternatieve brandstoffen (AFIR), FuelEU Maritime en ReFuelEU Aviation). Dit onderzoek was een van de onderliggende onderzoeken. Dit is een belangrijke stap in de implementatie van het ‘fit for 55’-wetgevingspakket, dat de EU in staat moet stellen haar klimaatdoelstellingen te verwezenlijken: de netto-uitstoot van broeikasgassen tegen 55 met ten minste 2030% verminderen ten opzichte van het niveau van 1990 en het bereiken van koolstofneutraliteit tegen 2050. Vooral voor de transportsector is het doel om de uitstoot van broeikasgassen met 90% te verminderen (de sector is momenteel verantwoordelijk voor meer dan een kwart van de uitstoot in de EU).

Het onderzoek levert waardevolle informatie op voor het juridische initiatief van de Commissie.
Het volledige rapport kan worden gedownload hier.