Derde mobiliteitspakket

Klant: Europese Commissie | Sectoren: Transport and Infrastructure, Economic Growth

Op 17 mei 2018 publiceerde de Europese Commissie het derde mobiliteitspakket: Europe on the Move III.

Ecorys heeft de Europese Commissie de afgelopen twee jaar met vier studies ondersteund om tot nieuwe beleidsvoorstellen te komen om transport en mobiliteit in Europa veiliger, schoner en slimmer te maken.

Digitalisering in het goederenvervoer staat nog in de kinderschoenen. In circa 99% van het grensoverschrijdend goederenvervoer in de EU wordt tussen verzending en ontvangst van de goederen gebruik gemaakt van papieren transportdocumenten. Dit komt door een gefragmenteerd landschap van wet- en regelgeving met inconsistente verplichtingen voor autoriteiten voor wat betreft het accepteren van elektronische informatie of documenten en verschillende administratieve praktijken bij het uitvoeren hiervan. Ook is er aan de IT-kant een veelheid aan systemen voor het uitwisselen van elektronische informatie en documenten die niet op elkaar aansluiten. 

De Europese Commissie stelt een pakket aan beleidsmaatregelen voor om de bestaande belemmeringen voor digitalisering in het goederenvervoer weg te nemen. Dit bevat een verplichting voor alle autoriteiten in de EU-lidstaten voor volledige acceptatie van wettelijk vereiste informatie of documenten ten aanzien van goederenvervoer in digitaal formaat, met daarbij een gedeeltelijk geharmoniseerde implementatie van IT-oplossingen voor de uitwisseling van deze documenten en informatie tussen ondernemingen en autoriteiten voor de verschillende transportmodaliteiten. Dit leidt tot flinke besparingen voor de transportsector wat betreft administratieve lasten en voordelen voor de maatschappij als geheel, vooral door positieve effecten op het milieu. Ecorys heeft samen met partners Grimaldi Studio Legale en het Institute of Shipping Economics and Logistics een effectrapportage opgesteld voor de Europese Commissie. Hierin zijn voorstellen opgesteld voor het impact assessment waarin de huidige belemmeringen op het gebied van digitalisering van het goederenvervoer in kaart zijn gebracht en de effecten van de beleidsvoorstellen zijn doorgerekend. 

Een ander centraal onderdeel binnen het derde mobiliteitspakket is gericht op het bevorderen van maritieme veiligheid. Aanleiding voor het verbeteren van de maritieme veiligheid was een aantal grote ongelukken met olietankers (onder meer de Erika en de Prestige), waarbij grote hoeveelheden olie in zee weglekte. Om de maritieme veiligheid te garanderen, zijn door de International Maritime Organisation (IMO) diverse verdragen aangenomen. Deze verdragen richten zich op het introduceren van verantwoordelijkheden voor Staten die een eigen vloot hebben. Zo is elke Staat verantwoordelijk voor de technische toestand en daarbij behorende veiligheidsniveaus van schepen die onder haar vlag varen, de zogeheten Vlaggenstaat-verantwoordelijkheid. Wanneer een schip varend onder haar vlag betrokken raakt bij een maritiem ongeluk, is de Staat verplicht een onafhankelijk onderzoek uit te voeren naar de oorzaak van dit ongeluk en eventuele aanbevelingen voor verdere verbetering van de maritieme veiligheid te doen. Ondanks het bestaan van een internationaal wettelijk kader waarbinnen Staten verantwoordelijk gehouden kunnen worden voor de staat van hun vloot, leidde dit niet altijd tot het gewenste resultaat. 

Om te garanderen dat Europese lidstaten met een eigen vloot voldoen aan de internationale eisen, heeft de Europese Commissie verscheidene verordeningen en richtlijnen geadopteerd, waarin het internationale kader in het Europese recht wordt geïncorporeerd. Voorbeelden zijn de Havenstaat-richtlijn (Richtlijn 2009/21/EC), die lidstaten wijst op hun verantwoordelijkheden als Vlaggenstaat en de Ongevallen-richtlijn (Richtlijn 2009/18/EC), die lidstaten verplicht een onafhankelijk onderzoeksorgaan op te richten dat tot doel heeft scheepsongevallen volgens internationaal geldende normen te onderzoeken. In 2016 zijn beide richtlijnen door Ecorys geëvalueerd. Het doel van deze evaluatie was om te bezien of deze richtlijnen een aantal jaar na hun implementatie nog steeds relevant zijn, wat de effecten op de maritieme veiligheid zijn (of deze is verbeterd) en of deze richtlijnen efficiënt worden uitgevoerd. 

Key Experts

Linette de Swart Principal consultant