De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat niemand weet hoe groot probleem het is. Ook is niet altijd duidelijk waar de grens tussen productieve samenwerking en belangenverstrengeling ligt. Want laten we eerlijk zijn, samenwerking tussen de industrie en medisch specialisten is onmisbaar voor de ontwikkeling van nieuwe medicijnen en behandelmethoden. Inzicht in de precieze relaties tussen industrie en zorgsector is echter cruciaal om te komen tot passend beleid en vooral ook maatregelen die corruptie voorkomen, maar ook – en misschien wel juist – de gewenste samenwerking faciliteren.

Fenomeenonderzoek
Om dit inzicht te krijgen is zogenoemd fenomeenonderzoek gewenst. Bij een dergelijk onderzoek kijken we hoe de samenwerking tussen industrie en medisch specialisten (het fenomeen) zich manifesteert en naar de achterliggende mechanismes. Daarnaast brengen we zo goed mogelijk de omvang van eventuele corruptie in kaart. Dit zorgt voor een beter inzicht in het probleem dat hierboven wordt geschetst. Waar onderzoeksjournalistiek incidenten onder de aandacht brengt, gaan wij met dit fenomeenonderzoek dus dieper in op de achtergrond en omvang van het probleem. Ecorys heeft eerder al fenomeenonderzoek naar corruptie in de gezondheidszorg uitgevoerd, in opdracht van de Europese Commissie. Daarin is onder andere het oneigenlijk gebruik van marketing door farmaceutische bedrijven en producenten van medische hulpmiddelen in kaart gebracht. Een belangrijke conclusie was dat de overheid een actievere rol moet spelen in het creëren van transparantie in de omgang tussen de medische industrie en zorgaanbieders. 

Zodra de achterliggende mechanismes en de omvang van het fenomeen beter in kaart zijn gebracht, zouden evaluaties kunnen worden uitgevoerd om concrete mogelijkheden voor interventies te identificeren. Zo komt samenhangend en effectief beleid tot stand dat bestaat uit interventies die zijn gebaseerd op onderzoek en aansluiten bij de realiteit. Onze aanbeveling is een dergelijk fenomeenonderzoek zo snel mogelijk uit te voeren. Alleen als we vandaag weten hoe wijdverspreid belangenverstrengeling en corruptie in de zorg echt is, kunnen we morgen beleid formuleren om tot productieve samenwerking te komen. Dat is  nodig om patiënten en zorgbehoevenden de juiste zorg te geven tegen een eerlijke prijs.  

Wilt u meer weten? Onze consultants Lucienne Berenschot en Casper Horlings wisselen graag met u van gedachten.