De aanpak van grensoverschrijdend seksueel kindermisbruik: welke lessen kan Nederland trekken uit andere landen?

Dit is de centrale vraag in het onderzoek 'Grenzeloos?!' uitgegeven door Ecorys en Bureau Beke. In opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum van het Ministerie van Justitie en Veiligheid hebben de onderzoekers in kaart gebracht welke maatregelen de Nederlandse autoriteiten kunnen toepassen om internationale reisbewegingen van kindersekstoeristen met een risico op recidive te belemmeren. Daarnaast beoordeelden de onderzoekers hoe autoriteiten in vijf andere landen dit vraagstuk aanpakken en welke maatregelen zij tot hun beschikking hebben om deze risico’s te beperken.

Op basis van literatuuronderzoek en interviews met beleidsmakers, politie, justitiële experts, academici en NGO's schetste Ecorys een beeld van de (on)mogelijkheden van het beleid in Zweden, Duitsland, Ierland, Australië en de Verenigde Staten. Uit dit internationaal vergelijkend onderzoek blijkt dat de beschikbare maatregelen in andere landen min of meer vergelijkbaar zijn met de maatregelen waarover de Nederlandse autoriteiten beschikken. Net als de Verenigde Staten, Australië en Duitsland kan ook Nederland paspoorten van zedendelinquenten intrekken of annuleren. Ook meldplicht (Verenigde Staten, Australië, Ierland) en zorgprogramma’s (Duitsland en Zweden) maken deel uit van de Nederlandse aanpak.

Maatregelen die nieuw zijn voor Nederland zijn onder meer de verplichting voor veroordeelde zedendelinquenten om zich te registreren in een landelijke databank. Deze maatregel is bijvoorbeeld van kracht in Ierland en stelt de autoriteiten in staat veroordeelde kindermisbruikers nauwkeuriger te monitoren. Andere maatregelen die nieuw zijn voor Nederland zijn onder meer intensieve bilaterale samenwerking met landen van bestemming (zoals Australië) of het opzetten van een breed netwerk van actieve liaisonfunctionarissen (zoals de Verenigde Staten) met als doel de inlichtingenpositie van de autoriteiten te verbeteren. Het bevorderen van het bewustzijn onder de burgers, zoals dat in Zweden gebeurt, kan bovendien deel uitmaken van de strategie om de preventieve aanpak te versterken.

Ten slotte is er zowel in Zweden, Duitsland, Ierland, Australië, de Verenigde Staten als Nederland behoefte aan meer (academisch) onderzoek naar de kenmerken van kindermisbruikers en hun modus operandi. Deze kennis kan helpen om de recidiverisico’s nationaal en internationaal beter in te schatten. Als dergelijke risico's nauwkeuriger kunnen worden beoordeeld, kunnen de bestaande maatregelen ook effectiever worden ingezet.

Lees het volledige verslag (pdf). Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Gabrielle op 't Hoog.