Studie ter ondersteuning van de tussentijdse evaluatie van de Recovery and Resilience Facility

De Recovery and Resilience Facility (RRF) is een belangrijk innovatief en prestatiegericht EU-instrument van ongekende omvang en ambitie (723 miljard euro). Het ondersteunt de EU-lidstaten bij het duurzamer en veerkrachtiger maken van hun economieën en samenlevingen en het voorbereiden op de groene en digitale transities, pakt de uitdagingen aan die zijn geïdentificeerd in landspecifieke aanbevelingen en biedt ondersteuning bij de uitvoering van het REPowerEU-plan. In overeenstemming met hun nationale herstel- en veerkrachtplannen voeren de lidstaten tot 2026 hervormingen en investeringen door op alle beleidsterreinen. 

Deze studie is het resultaat van een gezamenlijke inspanning van onderzoekers onder leiding van een consortium bestaande uit Ecorys, CEPS, CSIL, NIESR en Wavestone. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het directoraat-generaal Economische en Financiële Zaken (DG ECFIN) van de Europese Commissie en heeft de RRF beoordeeld op basis van de criteria effectiviteit, efficiëntie, relevantie, samenhang en toegevoegde waarde voor de EU.  

Het volledige rapport is hier lezen en gerelateerde casestudies hier.

Belangrijkste bevindingen van het onderzoek

• De RRF biedt aanzienlijke financiering op een schaal die door lidstaten alleen niet bereikt kan worden, en dient als een gemeenschappelijk antwoord op uitdagingen in de hele EUDe SRF heeft financiële fragmentatie en divergentie tussen de lidstaten helpen voorkomen. Het bood ook een gemeenschappelijk en gesynchroniseerd antwoord van de EU op gemeenschappelijke uitdagingen zoals de sociaal-economische crisis van COVID-19 en de energiecrisis, en heeft de groene transitie en de digitale transformatie van de EU ondersteund.  
• Er wordt geschat dat de RRF een positief macro-economisch effect heeft (gehad) op het bbp en het verlagen van de werkloosheid.  Het bbp zou in 0.4 naar schatting 2022 procent hoger zijn dan het geval zou zijn geweest zonder de RRF-uitgaven, en de werkloosheid zou met 0.2 procent zijn gedaald ten opzichte van wat het zou zijn geweest zonder de RRF.  
• De RRF heeft te maken gehad met een aantal implementatieproblemen, die van invloed zijn geweest op (de snelheid en de kosten van) de implementatie van de RRF-maatregelen.  In 2023 deden zich grote risico's op vertragingen bij de financiële uitvoering van de RRF voor. De uitdagingen bij de implementatie houden verband met externe factoren (bijvoorbeeld de Russische agressie tegen Oekraïne, de energiecrisis, inflatie, aanbod- en arbeidstekorten) en interne factoren (bijvoorbeeld een lage administratieve capaciteit, politieke instabiliteit en een laag bewustzijn van de eindontvangers). De lidstaten hebben verschillende strategieën aangenomen om met deze factoren om te gaan.  
• De op prestaties gebaseerde benadering van de RRF werd grotendeels als positief ervaren, maar kende ook verschillende implementatieproblemen.  Een grote meerderheid van de nationale coördinatie-organen en EU-instellingen erkent de conditionaliteit van betalingen bij het behalen van mijlpalen en doelstellingen, in plaats van gemaakte kosten, als een van de meest effectieve aspecten van de RRF. Er zijn echter uitdagingen voor lidstaten bij de uitvoering (bijvoorbeeld gebrek aan duidelijkheid en inefficiëntie in verband met de beoordeling, uitbetalingsprocedures, wijziging van de plannen, rapportage en coördinatie en taakverdeling tussen verschillende audit- en controleorganen). 

Volgende stappen en resultaten  

De studie biedt een objectieve en complete beoordeling van de RRF en is de belangrijkste informatiebron voor de tussentijds evaluatieverslag van de RRF geweest. Dit Staff Working Document van de Commissie bouwt voort op het onderzoek in al zijn onderdelen (inclusief meer dan 200 expliciete verwijzingen naar het onderzoek) en vermeldt de oorspronkelijke antwoorden op de evaluatievragen in de bijlagen. Ecorys zal blijven monitoren hoe de bevindingen van het onderzoek zullen worden gebruikt bij het verbeteren van de implementatie en impact van de Recovery and Resilience Facility.