Versterking financiële positie van North Sea Port

North Sea Port, het havengebied dat zich over 60 kilometer uitstrekt van het Nederlandse Vlissingen tot het Belgische Gent, staat voor belangrijke uitdagingen. Het gebied kampt met vraagstukken rond havenontwikkeling, efficiënte zee- en achterlandverbindingen, en de eisen die de energietransitie en klimaatverandering met zich meebrengen. Hoewel deze ontwikkelingen nieuwe kansen bieden, zorgen ze ook voor uitdagingen.

Achtergrond

Op 26 juni 2020 bereikten de Nederlandse regering, de Provincie Zeeland, de gemeente Vlissingen en het Waterschap Scheldestromen een bestuurlijk akkoord over een compensatiepakket om stevig te investeren in Zeeland. Dit pakket, opgesteld door speciaal adviseur Bernard Wientjes moest zorgen voor investeringen op economisch en sociaal vlak.

Een belangrijk onderdeel van dit pakket betrof het onderzoek naar de ‘toekomstige positie van North Sea Port’ en de oplossingen om de uitdagingen waar het gebied voor staat. Wat zijn de (financiële) mogelijkheden om deze uitdagingen te beantwoorden en welke rol moeten Nort Sea Port en andere betrokken partijen spelen?

De Provincie Zeeland en North Sea Port hebben Ecorys en Erasmus UPT daarom de opdracht gegeven om een strategisch onderzoek uit te voeren. In ons onderzoek hebben we strategische opties geformuleerd die de financiële positie van North Sea Port kunnen versterken, zodat de haven grote investeringsprojecten kan realiseren. Deze projecten richten zich met name op uitdagingen rondom de energie- en klimaattransitie en andere economische en infrastructurele vraagstukken, denk aan het verbreden en uitdiepen van het Kanaal-Terneuzen Gent. Een belangrijke uitkomst van het onderzoek is een afwegingskader dat prioriteitstelling en samenwerking tussen de betrokken partijen ondersteunt. Dit kader helpt bij het definiëren van een duurzame financieringsstrategie voor de lange termijn, die aansluit bij de strategische doelstellingen van North Sea Port.

Belangrijkste bevindingen

In het onderzoek zijn een aantal concrete bevindingen geformuleerd:

• De urgentie om op korte termijn financiering te vinden is afgenomen door recente toezeggingen van markt- en overheidspartijen. Wel blijven de grote opgaven voor North Sea Port—zoals de energie- en klimaattransitie en digitalisering—belangrijk. Mochten huidige projecten om welke reden dan ook stagneren, dan kan financiële versterking op de lange termijn alsnog nodig. Dit om transities door te zetten om de positie van de North Sea port op de lange termijn te kunnen garanderen.
• De relevante strategische opties verschillen sterk per project, evenals de rolopvatting van North Sea Port. Zo heeft North Sea Port in veel projecten geen directe investeringsrol.

Tot slot wordt een aantal concrete aanbevelingen voor het havenbedrijf van North Sea gedaan:

• Actieve monitoring: Blijf de ontwikkelingen en financiering van geïdentificeerde projecten volgen en zorg dat toezeggingen worden nageleefd.
• Bewaken van budgetten en prioriteiten: Houd toezicht op budgetten en beleidskaders binnen het netwerk en bevorder de samenwerking tussen bedrijven en overheidsinstanties.
• Aanpassen van strategische rollen: Gebruik de nieuwe strategie en afwegingskaders om rollen en verantwoordelijkheden bij projecten periodiek te herzien. Integreer het afwegingskader in North Sea Port-processen en werk deze regelmatig bij om relevant te blijven.
• Onderzoek subsidiemogelijkheden: Blijf Europese subsidies benutten en zoek aansluiting bij relevante projecten, bijvoorbeeld op het gebied van digitalisering.
• Ontwikkel maatschappelijke businesscases: Werk de bredere waarde en strategische opties van projecten verder uit om duidelijke keuzes voor de toekomst te maken.

Meer weten? Lees dan ons volledige rapport .