Slimme, duurzame verstedelijking en mobiliteitsvernieuwing

Inbreiden in bestaande steden in combinatie met duurzame mobiliteit levert de maatschappij meer op dan bouwen in het buitengebied. Dat is de hoofdconclusie van het onderzoek dat wij uitvoerden in samenwerking met Goudappel en KAW in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. We onderzochten de investeringen en de impact van inbreiding en duurzame mobiliteit ten opzichte van woningbouw buiten de stad op zes specifieke locaties in Rotterdam en Zwolle om in kaart brengen wat een andere kijk op verstedelijking op kan leveren.

In Nederland moeten er tot 1 2030 miljoen nieuwe woningen gebouwd worden. De invulling van deze woningopgave moet voldoen aan de maatschappelijke vraagstukken op het gebied van klimaat, mobiliteit en sociale opgaven, zoals veiligheid en gezondheid.

De traditionele aanpak
In een traditionele benadering bouwt men in het groen, buiten de bestaande stad. Dat betekent dat de voorzieningen verder weg zijn. Mensen gebruiken de auto vaker als vervoermiddel en er zijn meer parkeerplaatsen nodig.

De voordelen van inbreiding
Uit eerder onderzoek bleek al dat het combineren van de inbreiding van steden met slimme oplossingen, grote maatschappelijke meerwaarde oplevert ten opzichte van de traditionele manier om een stad uit te breiden. Daarvoor is wel een integrale aanpak nodig op de domeinen ruimte, mobiliteit en energie.

Inbreiding met integrale blik
In dit vervolgonderzoek keken we met deze integrale blik naar inbreiding op zes specifieke locaties in Zwolle en Rotterdam met verschillende kenmerken (o.a. woningvoorraad, voorzieningenniveau, staat van de woningen, bestaande mobiliteitsvoorzieningen). Voor deze zes locaties berekenden we de kosten en baten van investeringen bij inbreiding. Bijvoorbeeld van investeringen in een betere verbinding naar een treinstation, het verbeteren van fiets-/wandelvoorzieningen en het aanleggen van meer groen. Tegenover deze investeringen, staan de voordelen van een duurzamere woonomgeving, leefbaarheid, positieve agglomeratie-effecten en verbeterde gezondheid die optreden als de keuze voor vervoer minder bij de (eigen) auto ligt.

Duurzame mobiliteit
Inbreiding lukt vaak alleen door het opofferen van parkeerplaatsen. Maar daarvoor krijgt de bewoner veel terug in vorm van groen en een prettige en veilige woonomgeving. Autorijden is nog steeds mogelijk door (deel) auto’s te parkeren in een hub aan de rand van de wijk. Het clusteren van parkeren is ook zinvol met het oog op de toekomst, als alle auto’s elektrisch gaan rijden. De parkeerplaats kun je inrichten als energiehub, met voldoende laadmogelijkheden en een aansluiting op een smart grid of lokale energie-opwekking.

Maatschappelijke waarde
We lopen tegen de randen van ons mobiliteitssysteem op, dus een andere benadering van ruimte en mobiliteit is noodzakelijk om de opgaven rond duurzaamheid en stikstof het hoofd te bieden. Met dit onderzoek is aangetoond dat inbreiding niet alleen puur noodzaak is, maar ook maatschappelijk een meerwaarde biedt. Daarmee heeft het de voorkeur boven bouwen aan de rand van de stad. Daarbij: een aantal baten is in dit onderzoek nog niet beprijsd, maar alleen kwalitatief meegenomen. Bijvoorbeeld een leefbaardere buurt, meer sociale cohesie en veiligheid en het terugdringen van vervoersarmoede door een fijnmaziger mobiliteitsnetwerk. Alle reden om aan te nemen dat de meerwaarde van inbreiding waaschijnlijk (nog) hoger is dan nu berekend.

Slimme en duurzame verstedelijking in uw gemeente
Ons onderzoek had betrekking op zes illustratieve gebieden die in heel Nederland voorkomen en bieden een eerste inzicht in de mogelijkheden.
Wilt u graag de maatschappelijke meerwaarde weten van mobiliteitsvernieuwing en slimme, duurzame verstedelijking van een specifiek, ander gebied? Met ons model kunnen wij u een op maat gemaakte oplossing bieden die recht doet aan de specifieke plannen binnen uw gemeente. Ons model maakt gebruik van gevalideerde kengetallen om de investeringen en baten door te rekenen op basis van de input (kenmerken van de locatie en beoogde planontwikkeling) die u aanlevert, waarmee u een helder inzicht krijgt in de meerwaarde van verdichting. Uiteraard kunnen wij (samen met KAW en Goudappel Coffeng of uw eigen afdelingen Ruimte en Mobiliteit) ook helpen om de input te bepalen en/of te structureren voor een zo goed mogelijke afweging.

Ik wil meer informatie
Meer weten over dit onderzoek en de methodiek? Lees dan het onderzoeksrapport of neem contact op met Jessica Dirks.