Veiligheidsbedreigingen voor onderzeese communicatiekabels en infrastructuur – gevolgen voor de EU

Het onderzeese datakabelnetwerk van de EU is zowel essentieel voor de mondiale connectiviteit als kwetsbaar. Namens de Subcommissie Veiligheid en Defensie (SEDE) van het Europees Parlement levert Ecorys, samen met een team van maritieme onderzoekers, een systematisch overzicht van de huidige veiligheidsdreigingen, evenals van de actoren die aan de basis liggen van deze bedreigingen.

Het internet is het centrale medium van de huidige tijd en verbindt ruim 4.66 miljard mensen wereldwijd. Binnen de EU is 92% van de huishoudens voorzien van internettoegang. Ondanks de ogenschijnlijk verreikende verspreiding van het internet en het toenemende belang ervan voor zowel individuen als samenlevingen, blijven de fundamentele fysieke infrastructuren ervan grotendeels onbekend en ongezien voor de meerderheid van de gebruikers. Zendmasten en wifi-routers voor huishoudelijk gebruik zijn de enige fysieke internetproviders die in het dagelijks leven zichtbaar zijn. De internet-backbone is een complex netwerk van uiterst capabele glasvezeldatakabels die continenten, landen en eilanden met elkaar verbinden. Deze kabels zijn voornamelijk ondergronds of op de zeebodem verborgen. Ze bundelen het dataverkeer van de ruim 27 miljard individuele eindapparaten. Terwijl ze dit doen, verzenden ze ongeveer 140 terabyte aan gegevens per seconde met bijna de snelheid van het licht op verschillende golflengten tegelijk. Onderzeese kabels verzorgen ongeveer 99% van het internationale internetverkeer. Ze verwerken dus het grootste deel van de verzonden gegevens en de overbrugde afstanden.

Online dataverkeer is vrijwel onmogelijk zonder functionerende onderzeese kabels. In het verleden veroorzaakten kabelstoringen internetuitval, dat wil zeggen een aanhoudende en wijdverbreide totale ineenstorting van de internetconnectiviteit. Mondiaal vergeleken hebben alle EU-leden een hoog niveau van digitalisering, internetpenetratie en internetgebruik bereikt. Deze indicatoren wijzen op de groeiende afhankelijkheid van internet op meerdere gebieden, zowel intern als extern.

Onderzeese kabels ondersteunen alles, van civiele communicatie, het delen van overheidsdocumenten en zakelijke transacties tot wetenschappelijk onderzoek, en hebben een aanzienlijke militaire en dus nationale veiligheidsdimensie. Onderzeese kabels zijn kwetsbaar voor toevallige en opzettelijke, fysieke en digitale verstoringen en zijn steeds meer het middelpunt van geopolitieke concurrentie geworden. Omdat het merendeel van hun gegevens wordt opgeslagen in datacentra in de Verenigde Staten, vertrouwen de EU en haar lidstaten voornamelijk op onderzeese kabels. Daarom is het voor de EU (die ernaar streeft een soevereine digitale macht te worden) en haar lidstaten van cruciaal belang geworden om de kwetsbaarheden en verstoringsdreigingen voor onderzeese kabels aan te pakken. Omdat onderzeese kabels een onmisbare infrastructuur zijn, zijn de gevolgen van kabelverstoring aanzienlijk. In een periode van toenemende hybride oorlogsvoering, waaronder cyberaanvallen en technologieoorlogen, is het beschermen van deze fundamentele systemen nog nooit zo belangrijk geweest. Vanwege de cruciale rol van onderzeese kabels en de groeiende zorgen rond de veiligheid
van UCCI is het dus van het allergrootste belang dat de EU en haar lidstaten nadenken over de beste manier om hun bescherming te garanderen.

Namens de Subcommissie Veiligheid en Defensie (SEDE) van het Europees Parlement levert Ecorys, samen met een team van maritieme onderzoekers, een systematisch overzicht van de huidige veiligheidsdreigingen, evenals van de actoren die aan de oorsprong van deze bedreigingen liggen. Voortbouwend op rapporten en inbreng van deskundigen, maakt het document de balans op van de huidige bewustzijns-, paraatheids- en responsmechanismen, zowel op het niveau van de EU als op het niveau van de lidstaten. Een aantal aanbevelingen suggereert hoe de veerkracht van het kabelnetwerk kan worden verbeterd. De voorstellen bouwen voort op de noodzaak om het bewustzijn in de hele EU te vergroten, de coördinatie te verbeteren en informatie te delen tussen de EU-instellingen en de lidstaten. Bovendien moeten de surveillancecapaciteiten worden verbeterd, moeten de respons- en reparatiemechanismen worden versterkt en moet het onderwerp in het externe optreden worden geïntegreerd. Lees het volledige rapport (Pdf).