Onderzoek naar voedselprijzen in Caribisch Nederland

Samen met Curconsult heeft Ecorys onderzoek gedaan naar de prijsontwikkeling van voedingsmiddelen op de drie eilanden van Caribisch Nederland: Bonaire, Saba en Sint Eustatius.

Het onderzoek ging vooral over het verkrijgen van inzicht in de prijsontwikkeling en de oorzaken van de prijsstijgingen voor 17 veelgebruikte voedingsmiddelen, zoals rijst, meel, fruit etc. Daarnaast heeft Ecorys aanbevelingen gedaan om de hoge prijzen terug te dringen.

Prijsontwikkeling op de eilanden

Uit het onderzoek blijkt dat de prijzen voor voedsel op Bonaire in de periode 13-2010 met zo’n 2016% zijn gestegen. Ook op Saba en Sint Eustatius zijn de voedselprijzen in deze periode met respectievelijk 25% en 17% gestegen. Vooral in de beginperiode na de transitie zijn de prijzen flink gestegen en de afgelopen jaren zijn de prijzen weer licht gedaald. Dit algemene beeld kan ook worden waargenomen voor de 17 onderzochte producten. Daar zijn verschillende redenen voor, variërend van systeemveranderingen tot macro-economische ontwikkelingen, zoals de olieprijzen, de mondiale voedselprijzen, wisselkoersen en de achteruitgang van een belangrijk toeleveringsland als Venezuela. Voor alle drie de eilanden wordt het overgrote deel van de producten geïmporteerd uit de VS of Europa.

Prijsstructuur van de producten

Het onderzoek geeft ook inzicht in de prijsstructuur van producten. Hieruit blijkt dat de inkoopwaarde en de brutomarge van de detailhandel het grootste deel van de prijs uitmaken. Van deze brutomarge moeten de supermarkten de kosten betalen voor onder meer huur, lonen en elektriciteit. Supermarkten behouden ongeveer 4% van de uiteindelijke verkoopprijs als nettowinst. Transportkosten en belastingen vormen slechts een klein deel van de uiteindelijke verkoopprijs. Ook zijn diverse producten vrijgesteld van de ABB.

Aanbevelingen om de hoge prijzen te verlagen

Op basis van de bevindingen is de effectiviteit van een aantal mogelijke maatregelen onderzocht. Ecorys deed verschillende aanbevelingen, zoals het nieuw leven inblazen van een vrijwillig systeem van maximumprijzen op Bonaire en Saba en het verkennen van een vrijwillig systeem op Sint Eustatius. Dit kan gecombineerd worden met het inzichtelijk maken van de prijzen in de diverse supermarkten en budgetinformatie op de eilanden om prijsbewustzijn te creëren. Andere aanbevelingen zijn onder meer een kritische blik op de huidige interpretatie van de ABB en het blijven investeren in de eigen landbouwproductie van eerste voedingsmiddelen.