Verwachte gevolgen van de 'Fit for 55'-wetgeving voor connectiviteit en mobiliteit in Europa

De Europese Unie onderneemt ambitieuze maatregelen om klimaatverandering te bestrijden, zich aan te passen aan de gevolgen ervan en haar economie te transformeren tot een duurzaam en veerkrachtig systeem. Centraal in deze inspanning staat het 'Fit for 55'-pakket, een voorstel dat erop gericht is de EU-wetgeving af te stemmen op haar milieu- en klimaatdoelstellingen.

Achtergrond

Het 'Fit for 55'-pakket is een uitgebreide reeks EU-voorstellen om wetgeving te actualiseren en nieuwe initiatieven te introduceren om beleid af te stemmen op klimaatdoelen die door de Raad en het Europees Parlement zijn vastgesteld. Het is bedoeld om een ​​eerlijke transitie te garanderen, innovatie en concurrentievermogen te verbeteren, een gelijk speelveld met wereldwijde partners te garanderen en het leiderschap van de EU op het gebied van klimaatactie te versterken. De naam 'Fit for 55' weerspiegelt de doelstelling om de netto-uitstoot van broeikasgassen (GHG) tegen 55 met ten minste 2030% te verminderen.

Fit for 55 omvat 19 wetsvoorstellen, waarvan er 11 gericht zijn op transport. Vijf zijn horizontale hervormingen om emissiereductie te verbeteren, het EU-emissiehandelssysteem (ETS) uit te breiden naar nieuwe sectoren en het Sociaal Klimaatfonds op te richten. Deze verplichten ook alternatieve brandstofinfrastructuur, herzien de Effort Sharing Regulation en stellen ambitieuzere doelen voor hernieuwbare energie in transport, in lijn met de Europese Green Deal.

In de wegtransportsector introduceert een nieuwe verordening strengere CO2-emissienormen voor nieuwe auto's en lichte bedrijfsvoertuigen om emissiereducties te stimuleren en de groene transitie te ondersteunen. Ook het zeevervoer wordt beïnvloed, met een richtlijn die het ETS herziet om scheepvaartmaatschappijen te verplichten emissierechten in te leveren voor broeikasgasemissies, terwijl een nieuwe verordening strengere limieten voor broeikasgasintensiteit stelt en het gebruik van hernieuwbare brandstoffen en emissievrije technologie voor schepen verplicht stelt. Voor het luchtvervoer richt een besluit zich op de CORSIA-vereisten, terwijl een richtlijn gratis emissierechten onder het ETS geleidelijk afschaft en de ReFuelEU Aviation Regulation progressieve mengverplichtingen introduceert voor duurzame vliegtuigbrandstoffen.

In deze context hebben het Europees Parlement en de TRAN-commissie Ecorys en CE Delft opdracht gegeven om een ​​studie uit te voeren naar transportgerelateerde wetgeving onder het 'Fit for 55'-pakket. In onze studie definiëren we de concepten connectiviteit en mobiliteit en beoordelen we de verwachte effecten van de transportgerelateerde componenten van het 'Fit for 55'-pakket op deze twee factoren.

Belangrijkste bevindingen

De implementatie van Fit for 55 toont systeembrede economische en sociale effecten op weg-, zee- en luchtvervoerswijzen. Hoewel spoor- en binnenwaterwegen niet direct worden aangepakt, ondervinden ze voornamelijk positieve indirecte effecten. De overgang naar alternatieve brandstoffen zal over het algemeen de kosten verhogen, waardoor prijswijzigingen een belangrijke overweging zijn voor gebruikers en exploitanten. Naar verwachting zullen de kosten na verloop van tijd dalen als gevolg van technologische vooruitgang en schaalvoordelen, hoewel er uitzonderingen bestaan. In het zeevervoer bijvoorbeeld wordt verwacht dat alternatieve brandstoffen op de lange termijn duurder zullen blijven dan overgangsopties.

Op korte termijn kunnen kostenstijgingen onevenredig veel invloed hebben op lagere inkomensgroepen, waarbij de luchtvaart- en maritieme sectoren te maken krijgen met hogere kosten dan wegtransport. Het Social Climate Fund is ontworpen om deze effecten te verzachten en een eerlijke transitie te ondersteunen. Op lange termijn zullen investeringen in nieuwe voertuigen, alternatieve brandstoffen en openbare diensten de kwaliteit en beschikbaarheid van het transport verbeteren, kosten verlagen en reistijden verkorten, waardoor de connectiviteit en mobiliteit worden verbeterd. Het in evenwicht brengen van afwegingen, met name in de luchtvaart, blijft echter cruciaal, evenals het ondersteunen van lidstaten bij het implementeren van de Fit for 55-transportwetgeving. Het aanpakken van ongelijke effecten in verschillende regio's, demografieën en tijdshorizonten vereist differentiatie op basis van kwetsbare groepen. Tot slot zijn uitgebreide financieringsstrategieën essentieel om de doelstellingen voor modale verschuiving te behalen en verschillen te verkleinen.

Wilt u meer weten? Lees dan ons volledige rapport hier of bekijk de samenvatting hier.