Evaluatieprogramma Internationale Agroketens

Het kabinet werkt al jaren aan het internationaal versterken van de positie van de Nederlandse agro- en foodsector.

Eén van de middelen die hiervoor wordt ingezet is het Programma Internationale Agroketens (PIA). Ecorys is door het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit gevraagd een evaluatie te maken van dit programma. Dit onderzoek richtte zich specifiek op werkbaarheid en effectiviteit, verbetermogelijkheden van het beleidsinstrument en inzicht in het tastbaar maken van de effecten van PIA.

Binnen het PIA-instrument worden budgetten toegewezen aan het internationale Agricultural Council Network, een wereldwijd netwerk van Nederlandse vertegenwoordigers op 36 ambassades in ruim 70 landen. PIA biedt landbouwraden financiering aan voor diverse kleinschalige activiteiten, zoals marktstudies, netwerkactiviteiten, workshops, handelsmissies en deelname aan landbouwbeurzen. Daarnaast worden in Nederland soortgelijke activiteiten uitgevoerd, zoals inkomende handelsmissies of deskundigenbezoeken.

Uit deze evaluatie is duidelijk geworden dat het niet mogelijk is de effectiviteit van het PIA-instrument helder vast te stellen. Dit is vooral te wijten aan het ontbreken van (1) een evalueerbare doelstelling, (2) monitoring van indicatoren en (3) een duidelijke interventielogica. Niettemin wordt het PIA-instrument door de betrokken partijen als effectief beoordeeld. De geïnterviewde partijen zijn positief over de inzet van de PIA, met name over het vermogen om met PIA-activiteiten nieuwe, vernieuwende onderwerpen op de kaart te zetten en in beweging te zetten.

Op basis van de gevoerde gesprekken en de EffectArena met stakeholders is op verschillende niveaus een breed scala aan effecten geïdentificeerd. Directe outputs (eerste orde effecten) van PIA omvatten diplomatieke relaties tussen overheden, zichtbaarheid van Nederlandse bedrijven, kennisdeling en relaties tussen bedrijven. De netto-effecten (tweede-orde-effecten) variëren van het voorkomen van marktbarrières tot het vergroten van de markttransparantie en het versterken van het 'merk' van Nederland. De infographic vat op visuele wijze de relatie samen tussen de doelstellingen en de verschillende activiteiten, outputs en netto-effecten.

Tenslotte is er door Ecorys een aantal aanbevelingen opgesteld om zowel de werking als de meetbaarheid van de effecten van het PIA-instrument te verbeteren. De aanbevelingen betreffen onder meer het herformuleren van de PIA-doelstellingen, het versterken van de interventielogica, het herzien van verantwoordelijkheden en het creëren van een meerjarenperspectief.