Evaluatie van de Subsidieregeling Brede Weersverzekering

Door klimaatverandering hebben we in Nederland de laatste jaren steeds vaker te maken met extreem weer. Deze weerextremen leiden vaker tot rampen of schade met financiële risico’s tot gevolg - ook in de landbouwsector. Om deze reden subsidieert de Nederlandse overheid de ‘brede weersverzekering’ (BWV) om boeren en tuinders financieel weerbaarder te maken tegen stormschade. In opdracht van het ministerie van LNV heeft Ecorys deze subsidieregeling samen met de Wageningen Universiteit geëvalueerd.

Achtergrond

Voordat de brede weersverzekering (BWV) in 2010 werd geïntroduceerd, vergoedde de overheid schade in de landbouw door extreem weer op ad-hoc basis. Dit maakte het voor de landbouwsector onzeker welk deel van eventuele schade voor de eigen rekening zou komen en welk deel zou worden vergoed door de overheid. Daarom heeft de overheid destijds aan gewassenverzekeraars gevraagd of het mogelijk is om naast verzekeringen voor storm en hagel ook verzekeringen aan te bieden voor alle vormen van extreem weer.

De premiestelling zou bij een volledig private verzekering, zeker in de beginjaren, relatief hoog zijn omdat verzekeraars nog ervaring moesten opdoen met de omvang van de opgetreden schade. Daarom gaf de overheid subsidie om de netto-premie te verlagen en te zorgen dat na een aantal jaar voldoende deelnemers zouden meedoen en hiermee meer inzicht in het risico en de schade zou ontstaan.

Een voordeel voor de overheid was dat haar uitgaven aan een weerverzekering jaarlijks voorspelbaar zouden worden en makkelijker begroot zouden kunnen worden. Bij de introductie van de BWV was de gedachte dat de overheid een aantal jaar met subsidie zou bijspringen en dat de markt vervolgens zonder steun zou kunnen functioneren. Inmiddels zijn we 13 jaar verder en kan goed worden geanalyseerd hoe de markt zich heeft ontwikkeld en wat de toekomst van deze subsidieregeling is.

Onze evaluatie richt zich op het (verwachte) bereik, de (verwachte) doeltreffendheid en de (verwachte) doelmatigheid van de BWV in de periode 2010 – 2027 en heeft als doelstelling om verantwoording aan de Tweede Kamer af te leggen. De evaluatie wordt ook gebruikt om te leren en input te leveren voor het overheidsbeleid vanaf 2024 in het kader van weer gerelateerde risico’s.

Belangrijkste bevindingen

De belangrijkste bevindingen uit ons onderzoek zijn als volgt:

• De brede weersverzekering (BWV) draagt bij aan een financieel weerbare agrarische sector. Het stelt agrariërs in staat om klimaatbestendige maatregelen te nemen en financiële risico’s te beperken.
• De structurele subsidie van de Nederlandse overheid blijft de komende jaren nodig voor een goed functionerende BWV. Het stimuleren van de BWV past binnen het huidige landbouwbeleid en het beleid voor klimaatadaptatie.
• Het is van belang dat de subsidie niet de volledige schade afdekt en dat agrariërs een eigen bijdrage blijven betalen. Hiermee wordt voorkomen dat agrariërs meer risico’s nemen, omdat de financiële schade beperkt blijft.
• Het wordt aanbevolen om als overheid koersvast te blijven. Met de BWV en Wet Tegemoetkoming Schade bij Rampen zijn de financiële risico’s voor agrariërs voldoende afgedekt.
• • De BWV is goed vormgegeven en ingeregeld maar verzekeraars en agrariërs zien de volgende verbeteringen in de administratieve processen: 1) de accreditatie voor verzekeraars kan voor meerdere jaren worden afgegeven, 2) de verwerking van de perceelgegevens van agrariërs kan worden verbeterd en 3) verzekeraars zouden sneller schades kunnen financieren als wordt gewerkt met een halfjaarlijks voorschot.

Ons volledige rapport is hier te lezen.