Nederlands Anti-witwasbeleid: de witwasmonitor 2014-2016

Het Nederlandse anti-witwasbeleid bestaat uit twee pijlers: (1) het voorkomen en bestrijden van criminele activiteiten, waaronder inbeslagname van vermogensbestanddelen, en (2) het beschermen van de integriteit van de Nederlandse economie. Deze twee pijlers vloeien voort uit de doelstellingen van de internationale Financial Action Task Force (FATF). In opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum, onderdeel van het Ministerie van Justitie, heeft Ecorys gekeken in hoeverre de dertien organisaties betrokken bij het Nederlandse antiwitwasbeleid de doelstellingen van de FATF hebben bereikt.

Op basis van de verzamelde informatie konden de onderzoekers drie hoofdconclusies trekken. Ten eerste concludeerden zij dat het aantal meldingen van verdachte transacties (STRs), die erop duiden dat er mogelijk geld wordt witgewassen, de afgelopen jaren is toegenomen. Het aantal strafzaken bleef echter gelijk. Een verklaring zou kunnen zijn dat witwasactiviteiten op verschillende manieren worden opgevolgd, bijvoorbeeld door administratieve of fiscale interventies in plaats van de interventies die in het strafrecht beschikbaar zijn. Om dit argument te ondersteunen adviseren onderzoekers om op een meer gestructureerde manier gegevens te verzamelen over andere soorten interventies op het gebied van de bestrijding van het witwassen van geld.

De tweede conclusie heeft betrekking op de inbeslagname van de vermogensbestanddelen. De hoeveelheid geconfisqueerd crimineel vermogen is aanzienlijk toegenomen. Maar ook over dit aspect van het antiwitwasbeleid zouden meer gegevens kunnen worden verzameld. Met meer en betere data kunnen autoriteiten betere schattingen maken van de hoeveelheid witgewassen geld in Nederland op jaarbasis.

Tenslotte concludeerden de onderzoekers dat overheden nauwer samenwerken met private actoren. Gezamenlijk zijn de actoren beter in staat om het witwassen van geld te voorkomen en daarmee de overstap te maken van een reactieve naar een proactieve aanpak. De nauwere samenwerking kan helpen om in de toekomst meer bezittingen te confisqueren en de Nederlandse economie beter te beschermen.

Lees de voor meer informatie volledige rapport (Pdf)