Bouwen aan een duurzaam energie systeem: een overzicht van fundamentele vragen

De energietransitie vereist een grootschalige verandering van het energiesysteem. Een succesvolle transitie vereist dat een groot aantal uiteenlopende actoren op het juiste moment de juiste keuzes maakt.

Hiervoor moet worden gekeken naar de belangrijkste keuzevragen die momenteel onbeantwoord zijn. Het Programma Systeemintegratie van de Topsector Energie en Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) hebben Ecorys daarom gevraagd om een onderzoek uit te voeren dat hierbij kan helpen.

Achtergrond

De keuzes die partijen (overheid, organisaties, bedrijven, huishoudens) moeten maken in het kader van de energietransitie zijn onderling afhankelijk. Bovendien is het niet voor alle keuzes duidelijk wie ze moet maken. Dit zorgt voor onzekerheid en onduidelijkheid, waardoor verkeerde keuzes worden gemaakt of keuzes worden uitgesteld. In beide gevallen staat dit een succesvolle energietransitie in de weg. Zo zijn bepaalde investeringskeuzes (moet ik als staalproducent investeren in het verduurzamen van mijn processen?) afhankelijk van bepaalde beleidskeuzes (willen we de energie-intensieve industrie behouden in Nederland?). Zo lang dergelijke knopen niet worden doorgehakt raakt de energietransitie in een impasse.

Belangrijkste bevindingen

Het doel van deze studie was om fundamentele keuzevragen te onderzoeken die gerelateerd zijn aan het volbrengen van de energietransitie. Een fundamentele keuzevraag is een keuzevraag die een grote impact heeft, zoals een grote sociale en/of ecologische en/of economische impact, en sterk richtinggevend is (en dus ten grondslag ligt aan andere keuzevragen).

Met behulp van een zelf ontwikkelde methodologie verzamelde Ecorys de belangrijkste fundamentele keuzevragen, rangschikte ze vervolgens, gaf een beschrijving van de keuzeopties voor elke vraag, bekeek hoe de gevolgen van de verschillende opties in het besluitvormingsproces konden worden opgenomen en schetste welke (beleids-)instrumenten konden worden gebruikt om een gekozen optie te implementeren.

Lees onze volledige rapport or interactieve presentatie.

Onze consultant Kurt Kreulen presenteerde de onderzoeksresultaten tijdens de Energy Talks in oktober 2023.

Klik hier om de presentatie te bekijken. U kunt de volledige PowerPoint hier vinden.

Link naar presentatie op YouTube